اهداف پشت پرده کنفرانس امنیت هسته ای واشنگتن
اهداف پشت پرده کنفرانس امنیت هسته ای واشنگتن
سرویس سیاسی-
اجلاس «امنیت هسته ای» در حالی در واشنگتن در حال برگزاری است که تحلیلگران اجماع دارند آمریکا از اعتبار و مشروعیت لازم برای میزبانی چنین اجلاسی برخوردار نیست.
واشنگتن پایتخت آمریکا روزهای دوشنبه و سه شنبه 23 و 24 فروردین 89 میزبان روسا و نمایندگان 47 کشور جهان است که به دعوت باراک اوباما رئیس جمهور جدید آمریکا برای بحث درباره موضوع «امنیت هسته ای» گرد آمده اند.
روند گزینشی انتخاب شرکت کنندگان به اضافه مجموعه ای از پارامترهای سیاسی که در متن و حاشیه این اجلاس وجود دارد، این اتفاق نظر را بوجود آورده است که این نشست نه تنها دستاورد خاصی نخواهد داشت، بلکه بیش از پیش نشان خواهد داد آمریکا دیگر نه به لحاظ مشروعیت اخلاقی و نه از حیث استراتژیک نمی تواند نقش «رهبر جهان» را ایفا کند، بلکه برعکس، دولت واشنگتن در حال حاضر متهمی شرور و غیرقابل اعتماد است که سابقه جنایتکارانه اش به اضافه برنامه های مزورانه ای که برای آینده اعلام می کند، آن را روز به روز در جهان منزوی تر خواهد کرد.
دستور کار اجلاس
آمریکایی ها درباره دستور کار اجلاس هسته ای واشنگتن به اعلام اطلاعاتی ناقص بسنده کرده اند. مقام های آمریکایی درباره این نشست که آن را «بزرگترین گردهمایی رهبران جهان در واشنگتن طی چند دهه گذشته» خوانده اند، گفته اند که این نشست بیش از هر موضوع دیگری روی مسئله «امنیت مواد و تجهیزات هسته ای و جلوگیری از انتقال آنها به تروریست ها» تمرکز خواهد کرد.
خبرگزاری آلمان روز 21 فروردین طی گزارشی از واشنگتن نوشت «کارشناسان اعلام کردند باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا در جریان کنفرانس بین المللی امنیت هسته ای که این هفته میزبانی آن را بر عهده خواهد داشت از کشورهای جهان خواهد خواست تا بر سر اتخاذ اقداماتی در جهت تضمین ایمنی مواد هسته ای و عدم دسترسی تروریست ها به این مواد توافق کنند. آنها تاکید کردند اوباما در صدد ارائه و بررسی یک طرح اقدام است که در آن استانداردهای مربوط به افزایش ضریب ایمنی ذخایر هسته ای و تحقق این اهداف طی یک دوره چهارساله تبیین شده است. این طرح ممکن است پیگیری توافق های جدید و تحکیم توافق های موجود را در این رابطه دربر بگیرد. گری سیمور مدیر ارشد منع اشاعه تسلیحات هسته ای در کاخ سفید به این خبرگزاری گفت تهدید تروریسم هسته ای تهدیدی بسیار جدی است.»
همچنین هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا هم همان روز تاکید کرده است که آمریکا به دنبال ایجاد «پروتکل های جدید بین المللی» در مورد ایمن بودن محل نگهداری مواد هسته ای خواهد بود.
ظاهراً همه چیز به قطعنامه 1540 شورای امنیت باز می گردد که خواستار ایجاد ترتیبات سخت گیرانه تر در خصوص معادن و محل های تولید و ذخیره مواد خام هسته ای شده بود و آمریکایی ها عقیده دارند این قطعنامه به هیچ وجه اجرا نمی شود و مواد هسته ای همچنان در دسترس بسیاری از کشورها قرار دارد. خبرگزاری آسوشیتدپرس هفته گذشته نوشت این موضوع به اندازه ای حاد است که آمریکایی ها عقیده دارند عملاً از کنترل معادن هسته ای در جهان ناتوان شده اند. به عقیده کارشناسان در تهران آمریکا اساساً قادر به حل این مشکل نخواهد بود.
به گفته یکی از این کارشناسان که با کیهان سخن می گفت «آمریکا از حل این مسئله ناتوان است چرا که کشورهای اصلی مرتبط با موضوع یعنی کشورهای آفریقایی اصلاً به اجلاس دعوت نشده اند ضمن اینکه اگر دعوت هم می شدند باز تغییری در رفتار آنها ایجاد نمی شد چرا که آنها اساساً به دلایل اقتصادی در حال فروش مواد هسته ای هستند و آمریکا نمی تواند با روش های کنترلی با آنها مقابله کند». وی همچنین تنوع شدید منابع اورانیوم در جهان را علت دیگر ناتوانی آمریکا از کنترل این موضوع دانست.
آیا آمریکا مشروعیت دارد؟
در عین حال سأال مهم تر این است که آیا آمریکا اساساً مشروعیت کافی برای پرچمداری چنین حرکتی را دارد. تحلیلگران عقیده دارند به دو دلیل چنین موضوعی بی معناست و آمریکا صرفاً به امنیت خود فکر می کند نه امنیت جهان.
دلیل اول این است که اوباما همین چند روز قبل ایران را که هیچ نشانه ای از ساخت سلاح در آن وجود ندارد، به حمله هسته ای تهدید کرد ضمن اینکه واشنگتن همچنان به سرعت در حال گسترش برنامه سلاح هسته ای خود است و فقط برای سال آینده 10 میلیارد دلار برای این منظور در نظر گرفته است. رهبر معظم انقلاب هم روز یکشنبه تأکید کردند این موضوعی نیست که بتوان آسان از کنار آن گذشت. به دنبال همین اظهارات بود که ایران اعلام کرد به زودی از آمریکا به شورای امنیت شکایت می کند. اما علت دوم به اسرائیل بازمی گردد. مطابق گزارش های موجود آمریکا نه فقط به دنبال خلع سلاح اسرائیل نیست بلکه بنا دارد از مطرح شدن موضوع اسرائیل و ضرورت خلع سلاح آن و پیوستن آن به NPT جلوگیری کند.
بنیامین نتانیاهو نخست وزیر تندرو اسرائیل اعلام کرد به دلیل ترس از مطرح شدن موضوع برنامه هسته ای اسرائیل در اجلاس واشنگتن شرکت نمی کند و دان مریدو وزیر اطلاعات کابینه خود را به این اجلاس خواهد فرستاد. علت این اقدام نتانیاهو آن بود که رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه به صراحت اعلام کرد در این نشست موضوع برنامه هسته ای اسرائیل را مطرح خواهد کرد. نکته جالب توجه در اینجا آن است که منابع اسرائیلی تاکید دارند اوباما به نتانیاهو قول داده بود جلوی چنین اقدامی را خواهد گرفت اما موفق به این کار نشد.
دان ویلیامز، طی گزارشی برای خبرگزاری رویترز از بیت المقدس در تاریخ 21 فروردین این موضوع را چنین بیان می کند: «دستیاران نتانیاهو گفتند وی در ابتدا قصد داشت در این نشست شرکت کند زیرا آمریکا اطمینان داده بود که بیانیه این نشست سران بر تلاش ها برای بدست آوردن مواد شکافت پذیر متمرکز و فاقد لحنی چالش برانگیز برای ابهام هسته ای تل آویو باشد. مصر درباره انصراف نتانیاهو اظهارنظر نکرد ولی ترکیه که رجب طیب اردوغان نخست وزیر آن به شدت از اسرائیل انتقاد کرده است تایید کرد وی در واشنگتن موضوع توانایی های هسته ای اسرائیل را مطرح می کند. یک سخنگوی وزارت امور خارجه ترکیه گفت ترکیه اعلام می دارد اسرائیل نیز باید مانند همه کشورهای منطقه عاری از سلاح های هسته ای باشد و این دیدگاه در این نشست نیز مطرح خواهد شد».
نهایتا این که اجلاس واشنگتن به جای آن که روکشی بر ناکامی های یکساله اوباما باشد احتمالا یک گزینه جدید به فهرست آن اضافه خواهد کرد.
