جایی میان خشم تورم و سکوت رکود
ایلنا: زمانی که محمود احمدی‌نژاد، رییس دولت نهم، سعیدی‌کیا را به وزارت مسکن فرستاد، شاید در ذهنش خاطرات بازسازی بم را به تصویر می‌کشید، اما با شروع سال 85 و آغاز عملیات اجرایی مسکن مهر، ناکامی‌ها یکی پس از دیگری در این طرح چهره و همه رشته‌های رییس جمهورکه در ذهن خود پرورانده بود، پنبه شد.
شاید احمدی‌نژاد در طی 4 سال دولت نهم، بیشترین انتقادها را از پاشنه آشیل دولتش که همانا سعیدی کیا و وزارت مسکن بود انجام داد.
همین امر کافی بود تا احمدی‌نژاد، علی نیکزاد تازه نفس را جایگزین سعیدی‌کیا کند تا شاید وی نقش مثبت‌تری برای رییس دولت ایفا کند و او را از باتلاق مسکن و به ویژه طرح مسکن مهر نجات دهد.
فارغ از آغاز عملیات نافرجام مسکن مهر در سال 85، ساخت سمفونی ناموزون تورم بازار مسکن در آغازین ماه‌های کار دولت نهم در اثر تزریق بی‌حساب و کتاب نقدینگی و به دنبال آن اتخاذ سیاست انقباظی از سوی بانک مرکزی و همچنین تراژادی رکود تورمی، گریبان بازار مسکن را به طور رسمی در سال 88 گرفت.
پدیده ای که از سال 88 به صورت کامل سایه خود را بر آسمان مسکن کشور گسترانید.
گرچه سال‌های85و86 و اوائل سال 87 سال‌های بسیارسخت بخش مسکن بود اما با شروع نیمه دوم سال 87 غمنامه مسکن با ضرباهنگ رکود تورمی به سال 88 کشیده شد.
نیمه اول، نیمه ای برای تضاد آماری
گرچه بخش مسکن در سال 88 همچنان ابره‌های متراکم رکود تورمی را برآسمان خود می‌دید اما باید سال جاری را به دو نیمه تقسیم کرد.
نیمه اول که متعلق به دولت نهم و سعیدی‌کیا و نیمه دوم متعلق به دولت دهم و نیکزاد است.
کاهش تولید، ناکامی‌های پی‌درپی در طرح مسکن مهر به‌رغم بسته‌های سیاستی تدوین شده از سوی دولت، نارضایتی سازندگان، انبوه‌سازان و انصراف‌های پی‌درپی از سوی متقاضیان مسکن مهر پیامدهای بسیار منفی را برای بخش مذکور در نیمه اول سال جاری به ارمغان آورد.
کاهش شدید تولید مسکن، ورشکستگی سازندگان و تداوم رشد قیمت‌ها آن هم به صورت حرکت لاک پشتی باعث شد تا سرمایه‌ها از این بخش خارج و به سوی سایر حوزه‌ها هدایت شوند.
اتفاقی که موجب شد تا تولید مسکن به میزان بی‌سابقه‌ای طی چندین سال گذشته کاهش یابد.
در این میان مردم، گیج از ضربات امواج غضبناک گرانی و تورم، مستاصل به کنج خانه‌های اجاره‌ای خود پناه برده و چشم انتظار زمانی شدند که طوفان سهمگین گرانی شاید، آرام بگیرد.
آنان به سیاست‌های اتخاذ شده که از پشت شیشه‌های خاک آلود اتاق‌های برنامه‌ریزان دلخوش کردند.
دولت در نیمه اول سال 88، برای برون رفت از کولاک بحران مسکن، خود نیز همه سیاست‌های اتخاذ شده را در مسکن مهر خلاصه کرد.
برنامه‌ریزان مسکن در نیمه اول سال 88، در کنار تصمیمات پی‌درپی و ناکارآمد برای مسکن مهر، بسته‌های سیاستی را همچون اجرای مالیات مکرر که از سال 87 آغاز شده بود تداوم داده و سامانه کد رهگیری را نیز با شدت بیشتری اجرا کردند.
اگر چه قیمت مسکن در نیمه اول سال 88 بنابر سنت دیرینه خود و همچنین بحران جهانی شیب قیمتی‌اش رو به کاهش گذاشت ولی این روند کاهشی هیچگاه نتوانست نرخ بهایی که مسکن در سال‌های 84 و 85 با رشد فزاینده‌ای روبرو شد، از آن بکاهد.
سنت دیرینه مسکن بدان جهت است که قیمت مسکن هر چند سال یکبار با افزایش مواجه و بعد از آن سیر نزولی خود را طی می‌کند.
افت سرمایه گذاری ساختمانی
رام شدن قیمت‌ها در بازار مسکن اگرچه یک امتیاز مثبت برای دولت نزد مردم محسوب می‌شود، اما تبعات این اتفاق که همزمان با دوره رکودی شکل می‌گیرد، بی میلی به سرمایه‌گذاری‌های ساختمانی است.
وزارت مسکن در شش ماه اول سال جاری اعلام کرد: نرخ رشد سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ساخت و سازهای جدید با شدت زیادی کاهش پیدا کرد.
به طوری که این نرخ از 80 درصد رشد در سال 86 به 65 درصد در سال گذشته رسیده است.
در سال 87 بخش خصوصی بالغ بر 30 هزار میلیارد تومان در احداث واحدهای مسکونی سرمایه‌گذاری کرده بود.
موضوعی که بیان کننده کاهش تقاضا و برای سرمایه‌گذاری است.
کاهش شدید شاخص ساخت و ساز در نیمه اول سال 88 که پایان کار دولت نهم و سعیدی کیا بود حکایت از تداوم روند آن در پاییز داشت.
انتقادات از رکود بخش مسکن در نیمه اول سال جاری چنان زیاد شد که رییس جمهور در زمان تیلیغات ریاست جمهوری امسال در همایش بزرگ بنگاه‌داران، تلویحی از وزیر وقت خود انتقاد کرد.
طراحی، نظارت و اجرا همچنان در هاله‌ای از ابهام
در نیمه اول سال 88، سازمان نظام مهندسی که از زمان تاسیس هیچگاه نتوانسته بود وظایف خود را با رعایت مقررات ملی ساختمان اجرایی کند، در آستانه انتخابات پنجمین دوره آن، با دخالت مستقیم پاستور نشینان دستخوش التهابات ساختاری و مدیریتی شد و آن مقدار که هم نظارت را در دستور کار خود قرار داده بود از کف رفت.
تا جایی که رئیس سازمان نظام مهندسی کشور از بی‌توجهی به اجرای قانون ساخت و ساز در کشور انتقاد کرد.
سید محمد غرضی بابیان اینکه وزارت مسکن و شهرسازی بر اساس قانون وظایف سازمان نظام مهندسی کشور را تعیین می‌کند ، افزود: این مسئولیت در قالب ۳ تا ۷ بازدید مهندس ناظر از ساختمان در حال ساخت بر اساس تقاضای کارفرما به منظور تایید اجرای مقررات ملی تعریف شده است. اما تا کنون اجرا نشده است.
نیمه اول سال 88 زمانی به پایان رسید که تلاطم‌های ناشی از تمرکز سیاست یک جانبه‌گرایی دولت نهم بر طرح مسکن مهر، تبعات بسیاری را به همره آورد که نیمه دوم بخش مسکن را در زمان صدارت نیکزاد و دردولت دهم تحت تاثیر قرار داد.
در نیمه دوم هزینه‌های مسکن در قالب اجاره بها یا خرید واحد مسکونی به شدت بالا رفت و مسکن تهدیدی برای دولت بدل شد.
در زمانی که سیاست‌های اقتصادی دولت نرخ تورم را به شدت افزایش داده بود، دولت دهم با رویکردی جدید زمام امور اجرایی کشور را به دست گرفت.
و نیکزاد جای سعیدی‌کیا را در کابینه گرفت.
نیکزاد فردی است مشهور با سرعت عمل در کارهای اجرایی و شاید احمدی نژاد می‌خواست با تعیین وی بر ناکامی‌های مسکن مهر پایان دهد.
البته رکود اقتصادی که در یک سال اخیر امان بخش‌های مختلف اقتصادی را بریده و صدای اعتراض مسولان را بلند کرد برای وزیر مسکن و شهر سازی دولت دهم خوش یمن بود.
بازار مسکن به لحاظ این موضوع قدری در ثبات قیمتی به سر برد اما همچنان رکود تورمی ساز خود را برای بازار مسکن کوک می‌کند.
نیکزاد که در مراسم معارفه‌اش خود را چهره مقتدر نشان داد اعلام کرد: بازار مسکن را از رکود خارج و قیمت خانه را متعادل می‌کند.
اما بعد از گذشت ماه‌ها از مدیریتش و در حالی که در آستانه سال 89 موفقیتی را به دست نیاورده است.
حتی طرح تقسیم زمین‌های مسکن به گروهای 3 یا 4 نفره که با پیشنهاد او بود، نیز بعد از گذشت چندین ماه به شکست انجامید.
طرح ساختن خانه بر روی پشت بام‌های ساختمان‌های چند طبقه نیز با استقبال مواجه نشد.
او از زمان ورودش به ساختمان طوسی رنگ وزارت مسکن در خیابان ونک بازدید از پروژه‌های مسکن مهر را در دستور کار خود قرار داده بود، ظاهرا فراموش کرده که بازار مسکن تنها مسکن مهر نیست.
شاید نیز به این باور رسیده باشد که رکود مسکن خود به خود تنظیم خواهد شد و بنابراین تمام تمرکز خود را به مسکن مهر اختصاص داده است.
طرحی که رییس دولت دهم متولی اصلی آن است و می‌خواهد با اجرای آن مخالفان خود را به نوعی کیش و مات کند.
داستان مسکن مهر، داستان قصه‌های هزار و یک شب
روزی که طرح مسکن مهر، از سوی رییس جمهور و با حمله او به منتقدان در سخنرانی تاریخی خود در جمع مردم قم مطرح شد شاید به ذهن دولت مردان خطور نمی‌کرد که مسکن مهر پاشنه آشیل دولت نهم و دهم باشد و بدل یه یک ریسمان پوسیده شود.
داستان مسکن مهر در حال تبدیل شدن به قصه‌های هزار و یک شب می‌شود و هنوز پایان نیافته و در میانه راه است و انگار در صورت تداوم ناکامی‌های آن به یک تراژدی بزرگ برای تاریخ اقتصادی ایران تبدیل خواهد شد.
http://ilna.ir/newsText.aspx?ID=115111
