ناگفته های سردار شعبانی پیرامون عملیات مرصاد در گفتگو باسردبیر

در زیر شما صحبت های اختصاصی سردار شعبانی با سردبیر وبلاگ حقیقت را می خوانید 

* عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین (ع) و فرمانده قرارگاه سپاه چهارم بعثت در عملیات مرصاد

                                                                                                       شرح عملیات مرصاد :

      در صبح روز 4/5/1367 ، دو گردان از لشکر 9 بدر و دو گردان از لشکر 28 روح ا... به قرار گاه مرصاد 1نجف 1وقرارگاه رمضان مامور شدند . از طرفی ارتباط برادر رضایی با فرمانده لشکر 57 ابوالفضل که همراه با یک گروهان از نیرو هایش در تنگه شبان قرار داشتند ، برقرار شد . فرمانده قرارگاه مقدم نیروی زمینی سپاه به فرمانده لشکر 57 ابوالفضل دستور داد تا همراه با نیرو هایش به سمت تنگه پاتاق حرکت کرده و مانع از فرار نیرو های سازمان به عراق شود . نیرو های تیپ 29 نبی اکرم (ص) که درپادگان ابوذر با تیپ 3 ارتش آزادی بخش درگیر بودند به دستور برادر کرمی فرمانده قرارگاه نجف 2 ، یک گروهان ازنیرو های خود را به نزدیکی شهر اسلام آباد رسانده تا فشار بیشتری را به نیرو های سازمان وارد آورند . وی با نیرو های سپاه و مردم ایلام یک واحد مستقل تشکیل داده و انها را به جنوب اسلام آباد نزدیک کرد ، قبل از اینکه برادران ا... کرم وسعید قاسمی با لباس مبدل وارد شهر اسلام آبادشده و شناسایی کاملی از واحدهای سازمان در شهر اسلام آباد به عمل آورده بودند .                                                                                                    .         

     با طلوع آفتاب روز 4/5/1367 ، هجوم نیرو های خودی به واحدهای ارتش آزادی بخش آغاز شد . با اولین فشار قرارگاه نجف1 ازسمت تنگه چهار زبر ، نیرو های سازمان دست به عقب نشینی زدند ، اما بلافاصله تیپ محور همدان ارتش آزادی بخش خود را به خاکریزها رساند و شروع به مقاومت کرد . در این فاصله برادر حمیدی نیا به نیرو های احتیاط خود که در تپه های اطراف تنگه چهارزبر مستقر بودند فرمان حمله داد و آنان نیز پس از شلیک تعدادی گلوله ی خمپاره خود را به خاکریزها رسانده و به داخل نیرو های سازمان هجوم بردند . با مشاهده این هجوم سنگین فرماندهی محور همدان سازمان بسیار مایوس و ناامید شد و دستور عقب نشینی داد . با عقب نشینی و فرار این نیرو ها روحیه ی سایر نیرو های سازمان به شدت تضعیف شد و آنها نیز پا به فرار گذاشتند . فرار نیرو های سازمان که به قرارگاه مرکزی عملیات مرصاد رسید ، فرمانده قرارگاه از آقای رشید و شمخانی خواست تا هرچه سریعتر   هلیکوپتر های هوانیروز را به پرواز در آورده و پس از شناسایی سریع ، اقدام به تعقیب و انهدام واحدهای درحال فرار سازمان  کنند . با تدبیر فوق به نظر می رسید جاده باختران به اسلام آباد و کرند به گورستان دشمنان تبدیل شود . با شروع آتش هلیکوپترها ، خودروهای سازمان که پر از نیروی درحال فرار به سمت اسلام آباد و کرند بودند ، مورد اصابت موشک های رها شده قرارگرفتند و یکی پس از دیگری منهدم شدند . با بسته شدن جاده و فشار نیرو های خودی که به شهر اسلام آباد نزدیک شده بودند ، نیرو های سازمان به تپه ها وسرزمین های کشاورزی اطراف جاده پناه بردند . با این اقدام ، فرماندهی قرارگاه مقدم نیروی زمینی سپاه به قرارگاه سپاه چهارم بعثت و نجف 2دستور داد تا نیرو های خود را برای دستگیری نیرو های فراری سازمان به جاده باختران اسلام آباد نزدیک کنند . برادران شبانی و کرمی که نیرو های خود رابه صورت دشتبان به سمت جاده حرکت داده بودند با باقیمانده نیرو های سازمان درگیر شدند و پس ازکشتن بسیاری ازآنان تعداد قابل توجهی را نیز اسیر کردند39                                                             .                                                 

    فرمانده قرارگاه مرکزی با مشاهده اضمحلال نیرو های سازمان از برادران شمخانی و رشید خواست تا هرچه سریعتر با استفاده از هلکوپترها ی هوانیروز ارتش ، نیرو های لشکر 9 بدر و 28 روح ا... را در نزدیکی شهر اسلام آباد پیاده کرده تا باتوان بیشتری به انهدام نیرو های فراری بپردازند . ازسوی دیگر برادر رضایی به برادر کرمی فرمانده قرارگاه نجف 2دستورداد تا بخشی ازنیرو های خود را به سمت پادگان ا... اکبر و نزدیکی مرز برده تا مانع از فرار نیرو های سازمان به عراق شوند.  در این لحظات ( ساعت 16:00 روز 4/5/1367 ) که شهر اسلام آباد به طور کامل در کنترل نیرو های سپاه پاسداران قرار گرفته بود ، برادر صیاد شیرازی همراه با هلکوپترهای هوانیروز همچنان مشغول، انهدام واحد های ارتش آزادیبخش بود که درحال فرار به سمت مرز بودند و دستگیری نیرو های سازما ن  نیز ادامه داشت . فرماندهی قرارگاه مرکز به کلیه فرماندهان دستور دادکه به خودروهایی که درحال امدادرسانی و پشتیبانی از نیرو های خودی هستند ، ابلاغ شود تا نیرو های خودی و دشمن را نیز جمع آوری کرده و به بیمارستان های باختران انتقال دهند40              

    در این زمان که عرصه بر نیرو های ارتش آزادیبخش بسیار تنگ شده بود ، دو گردان از واحدهای لشکر 27 حضرت رسول (ص) که قبلا آماده شده بودند به منطقه اعزام شدند تا پاکسازی منطقه را بادقت ووسعت بیشتری انجام دهند. ساعت 17:30 بعدازظهر روز 4/5/1367 رانشان می داد که به فرمانده کل سپاه پاسداران برای اطمینان از پاکسازی شهر اسلام آباد وارد این شهر شد و به نیرو های مستقر در شهر دستورداد تا کوچه به کوچه و خانه به خانه شهر را پاکسازی کنندتامردم به زندگی عادی خود ادامه دهند41 . مردم شهر نیز که اکثرا مسلح شده بودند کنترل شهر را به عهده گرفتند تا نیرو های نظامی با آرامش بیشتری به تعقیب و تنبیه متجاوزین بپردازند .  نیروهای مستقردر مناطق مرزی و تنگه پاتاق نیز با بستن راه عبور نیرو های سازمان تعداد زیادی از آنان را منهدم کردند و به تعقیب آنان به سمت  داخل کشور پرداختند 42 عملیات تعقیب و دستگیری نیرو های سازمان تا شب و نیز روز 5/5/1367 ، به طول انجامید و فرماندهی سپاه به منظور سازماندهی متمرکز این مرحله از عملیات ، برادر وحیدی را به عنوان فرمانده ارشد منطقه تعیین کرد تا عملیات پاکسازی و دستگیری نیرو های سازمان زیر نظر ایشان ادامه یابد .                                                                                                  

نتایج عملیات :

       عملیات فروغ جاویدان و پاسخ کوبنده ی ایران به آن ( مرصاد ) در شرایطی روی داد که تصور می شد ایران در ضعیف ترین وضعیت سیاسی و نظامی قرار دارد و از نظر سیاست داخلی بسیار شکننده است . اما بر خلاف این تصور نیرو های سپاه پاسداران در فاصله کمتر از ده روز از پذیرش قطعنامه 598 ، موفق شدند دو هجوم گسترده ی ارتش عراق در جنوب و سازمان مجاهدین ( منافقین ) در غرب را پاسخ داده و نیرو های دشمن را مجبور به فرار کنند. هجوم گسترده ی مردم شهر های مختلف کشور به جبهه های جنگ که دقیقا پس از اطلاع از تهاجم عراق و سازمان مجاهدین صورت گرفت ، نشان داد که مردم ایران همچون گذشته آماده دفاع از کیان میهن اسلامی خود هستند و نفرت آنان از سازمان مجاهدین خلق کمتر از صدام و رژیم بعث نیست . دستاوردهای این عملیات ( مرصاد ) را می توان در دو بخش سیاسی و نظامی به شرح زیر بیان کرد:                                                                                                 

الف ) دستاوردهای سیاسی

1) افشا شدن هر چه بیشتر جریان نفاق با قرار گرفتن آنان زیر نظر مستقیم صدام و بعثیون ؛

2) شفاف شدن ماهیت سازمان مجاهدین خلق بیش از گذشته در میان مردم ایران ؛

3) برطرف شدن تردید ها ی بین المللی نسبت به تروریستی بودن رفتار و اندیشه های رهبران و اعضای سازمان ؛

4) عدم حمایت بین المللی از اقدامات سازمان مجاهدین ؛

5) روشن شدن ضعف های اساسی سازمان در ابعاد ایدئولوژی ، تحلیل ، رهبری ، سازماندهی و...

6) مشخص شدن عمق کینه ی مردم ایران نسبت به سازمان ، رهبری ، کادر ها و اعضای آن ؛

7) قرار گرفتن رجوی و صدام در کنار یکدیگر و در مقابل دولت و ملت ایران ؛

8) روشن شدن وابستگی عمیق منافقین به سازمان های جاسوسی و تروریستی ، خصوصاٌ  اسرائیل و رژیم صهیونیستی ؛

9) پایان عمر سیاسی و نظامی سازمان هم زمان با پایان جنگ ایران و عراق ؛

10) درک عمیق نظام بین المللی نسبت به مشروعیت و مقبولیت امام و نظام سیاسی حاکم در ایران ؛

11) پویایی و بالندگی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان نهادی که پاسدار ی و نگهبانی از انقلاب اسلامی را به عهده دارد .

ب ) دستاورد های نظامی43

1) هلاکت و از بین رفتن بیش از 2506 نفر از کادر ها و اعضای سازمان مجاهدین خلق که در میان آنان تعدادی از کادر های بالا و مرکزیت سازمان مشاهذه می شدند در این رابطه حتی هویت افراد نیز مشخص گردید ؛

2) از بین رفتن بیش از 438 دستگاه نفر بر ، خودرو و تانک ؛

3) انهدام بیش از 1200 قبضه تجهیزات نظامی از قبیل توپ ضد هوایی ، موشک انداز ، خمپاره ، سلاح انفرادی و... ؛

4) اسارت بیش از 566 نفر از اعضاء و کادرهای سازمان که در بین آنان چند تن از کادر های اصلی و بالای سازمان وجود داشتند ؛

5) به غنیمت در آمدن 531 دستگاه تانک ، نفر بر و خودرو و مقادیر زیادی تجهیزات و سلاح های انفرادی .

ج) خسارت های نیرو های خودی 44

1) شهادت 236 نفر از مردم ، نیرو های بسیج و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ؛

2) وارد آمدن خسارت به یک دستگاه هلکوپتر هوانیروز ارتش ؛

3) تخریب تعدادی از ساختمان های اداری و مسکونی شهر های کرند و اسلام آباد ؛

4) انهدام 35 دستگاه خودروی نظامی وشخصی متعلق به مردم ؛

5) وارد آمدن خسارت به 45 دستگاه خودرو که تعدادی از آنها متعلق به مردم عادی بود .

آزمون فرضیه ی تحقیق ( نتیجه گیری تحقیق )

     همانگونه که در مقدمه مقاله اشاره شد ، انگیزه اصلی رهبران سازمان از تهاجم به ایران ، تحلیل مرکزیت و رهبری سازمان از شرایط داخلی ایران بود . آنها با این تصور که پایان جنگ ، پایان عمر سیاسی جمهوری اسلامی ایران است و رهبران ایران در اوج ضعف سیاسی و نظامی مجبور به پذیرش قطعنامه 598 شده اند و در چنین شرایطی مشروعیت و مقبولیت نظام از بین رفته و اکثریت مردم در مقابل حکومت قراردارند ، عملیات فروغ جاویدان را طرح ریزی و اجراء کردند . فرضیه نگارنده نیز بر این پایه استوار بود که صرف نظر از دلایل تاکتیکی و عملیاتی شکست سازمان مجاهدین ، دلیل اصلی و راهبردی این شکست تحلیل نادرست و یا مغایر با واقعیت رهبران سازمان از شرایط داخل کشور ایران بود . نتایج عملیات به ویژه مطالبی که در بخش های عملیات فروغ جاویدان و عملیات مرصاد بیان شد به خوبی نشان دهنده ی غلط بودن فرضیه ی رهبران سازمان می باشد که در اینجا به اختصار به آنها اشاره می شود:     

  1) جنگ و نحوه ی مدیریت آن نه تنها باعث کاهش مقبولیت و در نتیجه کاهش مشروعیت نظام نشد بلکه با حضور گسترده ی مردم در جبهه های جنگ پس از پذیرش قطعنامه 598 ، افزایش مشروعیت و مقبولیت نظام و  مسؤلین سیاسی را به دنبال داشت.   

2 ) پذیرش قطعنامه 598 و عکس العمل مردم نسبت به هجوم عراق و مجاهدین نشان داد که این تصمیم باعث  افزایش نفوذ امام و نظام سیاسی در مردم شده و این درک را در مردم تقویت کرد که تصمیمات نظام مبتنی بر عقلانیت و خرد جمعی است.                           

3) حضور گسترده ی مردم در مناطق عملیاتی در روزهای پایانی جنگ به ویژه در منطقه ی غرب کشور و در مقابله با سازمان  مجاهدین نشان داد که مردم همواره در کنار نظام و مسؤلین هستند و به محض احساس خطر حاضر به بذل جان و مال خویشند .        

4) نحوه مقابله ی مردم بومی منطقه با ارتش آزادیبخش و عدم همکاری آنان با نیرو های سازمان بیانگر این نکته است که حتی مردم زجر کشیده ی منطقه که سالها زیر فشار حملات هوایی وزمینی ارتش عراق قرار داشتند و طعم تلخ فشارها و محرومیت های اقتصادی جنگ را با پوست و گوشت و استخوان خویش لمس کرده اند ، حاضر به همراهی با دشمنان انقلاب  و نظام نیستند و در تحلیل خود دو مسئله فوق را از یکدیگر تفکیک می کنند .                                                                                                                                            

5) نتایج عملیات نشان میدهد که برآیند جنگ که کمترین آن بیرون راندن متجاوزین از خاک ایران بوده است باعث همبستگی و انسجام ملی در میان مردم شد.                                                                                                                                                             

6) پاسخ مثبت مردم به مسؤلین برای حضور در جبهه های جنگ پس از حمله ارتش عراق و مجاهدین نشان می دهد که تحلیل مجاهدین مبنی بر عمیق بودن شکاف میان مردم و مسؤلین غلط بوده و مسؤلین کشور به ویژه امام دارای نفوذ گسترده و عمیق در میان مردم هستند .                                                                                                                                                                                        

     نکته قابل اشاره در پایان مقاله که به نظر نگارنده حائز اهمیت فراوان است ، توجه به این مسئله است که سازمان مجاهدین در مقاطع مختلف تاریخی همواره اسیر تحلیل و درک غلط رهبران خود بوده است و به همین دلیل چنین  تحلیل هایی بارها  سازمان را در معرض نابودی کامل قرار داده است . دلیل بروز این ضعف اساسی شاید مربوط به وابستگی های پنهان سازمان به جریانات و سازمان های سیاسی باشد؛ که انشاءا... در فرصت و مجالی دیگر به آن خواهیم پرداخت.                                                                      .                                                                                                              

پانوشت ها :

1)      سید حمید روحانی ؛ تحلیلی بر نهضت امام خمینی (ره) ؛ جلد 3 ؛ ص 297

2)      همان ؛ ص303

3)      هادی شمسی حائری ؛ مرداب ؛ ص76 ؛ بی جا

4)      انجمن ایران اینترلیک ؛ برای قضاوت تاریخ ؛ ص44

5)      گزارش ویژه ؛ دادستانی کل انقلاب ؛ ص 34

6)      هادی شمسی حائری ؛ همان ؛ ص 81

7)      همان ؛ ص 81

8)      همان ؛ ص 82

9)      انجمن ایران اینترلیک ؛ همان ؛ ص45

10)  مسعود رجوی ؛ تبلیغات سازمان در سیمای مقاومت ؛ اداره کل التقاط ؛ آرشیو نوار ویدئو 3

11)  هادی شمسی حائری ؛ همان ؛ ص94

12)  مسعود رجوی ؛ همان

13)  همان

14)  انجمن ایران اینترلیک ؛همان ؛ ص 94

15)  سازمان مجاهدین خلق ؛ دهمین سالگرد عملیات فروغ جاویدان ؛ چاپ لندن ؛ دفتر سیاسی ؛ 1998 ؛ص76

16)  انجمن ایران اینترلیک ؛ همان؛ ص ص 105

17)  گزارش ویژه ؛ سازمان حفاظت اطلاعات منطقه غرب ؛ 5/11/1364؛ص 5

18)  همان ؛ 25/1/1366؛ص 4

19)  همان ؛ 12/1/1367 ؛ ص 2

20)  همان ؛ 31/3/1367 ؛ ص 2

21)  مسعود رجوی ؛ همان ؛ آرشیو شماره 7

22)  هادی شمسی حائری ؛ همان ؛ ص 86

23)  اعترافات سعید شاهسوند ؛ اداره کل التقاط وزارت اطلاعات ؛ اسناد مرصاد ؛ سند شماره 40

24)  همان

25)  مسعود رجوی ؛ همان

26)  مجید مختاری ؛ سخنرانی در دانشکده فرماندهی و ستاد ناجا ؛ 31/6/82

27)  سعید شاهسوند ؛ همان ؛ سند شماره 45

28)  سازمان مجاهدین خلق ایران ؛ همان ؛ ص 156

29)  انواع خودرو های زرهی : ( زره پوش چرخدار فرانسوی بنها 70 دستگاه ، تفنگ 106 میلی متری 100 قبضه ، سلاح پدافند هوایی 1/402 میلی متری 100 قبضه ، توپ 122 میلی متری 30 قبضه ، انواع خمپاره انداز 60 و 80 کماندویی 299 قبضه ، تیربار دوشکا 80 قبضه ، موشک سهند 50 قبضه و انواع خودرو1200 دستگاه .

30)  وفیق سامرایی ؛ ویرانی دروازه های شرقی ؛ ص 122

31)  یادداشت های نوسینده از عملیات مرصاد 8/5/67

32)  همان

33)  مجید مختاری ؛ راوی قرارگاه خاتم ؛ دفتر شماره 12 ؛ دست نوشته های راوی؛ ص 67

34)  همان ؛ ص71

35)  همان ؛ ص 111

36)  یادداشت های نویسنده از عملیات مرصاد ؛ ص 15

37)  همان ؛ ص 16

38)  همان ؛ ص 17

39)  همان ؛ ص 19

40)  همان ؛ ص 25

41)  مجید مختاری ؛ همان ؛ ص129

42)  همان ؛ ص 131

43)  گزارش ویژه ؛ همان  12/5/1367

44)  همان